Eén van mijn favorieten

Je kunt op allerlei gebied een favoriet hebben: muziek, boeken, eten of kunst. Genoeg onderwerpen dus om een avond te vullen waarin de vraag centraal staat: "wat is jouw favoriet op het gebied van..."? Als mij de vraag "wat is jouw favoriete gereedschap?" zou worden gesteld, dan zou ik direct het antwoord geven. Dat is mijn grote glimmende guts, afgebeeld op bovenstaande foto. Ik bezit veel gereedschap. Het ene gereedschap is speciaal voor steen, het andere alleen bedoeld voor metaal en dan heb ik ook gereedschap voor hout.

De bijl gebruik ik om snel grote stukken hout weg te nemen. Een bijl is eigenlijk een wig met een steel en zeer effectief. Mijn bijl heb ik zeer scherp geslepen en hakt daarom diep en snel. Een schaaf is er in verschillende uitvoeringen en is niet meer dan een vastgezette beitel die onder een bepaalde hoek is vastgezet. Het is een bruikbaar stuk gereedschap om houten voorwerpen bij te werken en glad te maken. De rasp is een reep staal met een geruwde oppervlak. Raspen zijn er in verschillende vormen en afmetingen en worden gebruikt om grof te schuren en enigszins een vorm aan te zetten.

Zagen worden door mij niet veel gebruikt. Alleen als ik een stuk hout moet korten gebruik ik de afkortzaag. Er zijn veel verschillende soorten zagen, bijvoorbeeld de schulpzaag, de kapzaag, de beugelzaag en de schrobzaag. En dan de beitels. De door mij meest gebruikte beitel is de vlakke steekbeitel. Hij dient zowel om door de draad van het hout door te steken als om het hout met de draad mee af te schaven. Toch is dit stuk gereedschap niet mijn favoriet. Nee, mijn favoriet is de guts. Een guts is een beitel met een gebogen snede waarmee je dingen kan doen die met een gewone steekbeitel niet mogelijk zijn. Je kunt er hollingen, bollingen of een groef mee maken. Gutsen zijn er in verschillende holten en breedten en met rechte of kromme bladen.

Zoals u op de foto kunt zien heeft mijn favoriete guts een behoorlijke afmeting, 70 mm. Hij weegt 400 gram. Hij glimt prachtig en er zit een mooi gevormd handvat aan. De guts ligt geweldig in mijn hand en het metaal maakt een zingend hoog geluid als ik er driftig mee aan het werk ben. Belangrijk is dat de guts vlijmscherp is. De guts stelt mij in staat om zeer grof te werken of juist uiterst fijn. Dat komt door de vorm en de hoek waaronder ik de guts op het hout zet. Als ik begin met een stuk hout sla ik met een grote houten hamer en de guts grote stukken hout van de stam af. Ik zoek snel de hoofdvorm op en naarmate het beeld vordert gebruik ik een lichtere hamer en uiteindelijk mijn hand om de guts aan te zetten. Ik schraap ermee om de vorm nog preciezer te maken. Met deze guts maak ik dus het totale beeld. Ik heb dit stuk gereedschap al meer dan tien jaar en heb er veel mee gewerkt, maar dat is er niet aan af te zien. Mijn favoriet dus.